Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 478)

Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi (Sira No: 478)

11 Subat 2017 CUMARTESI
Resmî Gazete
Sayi : 29976

TEBLIG

Maliye Bakanligi (Gelir Idaresi Baskanligi)’ndan:
 

VERGI USUL KANUNU GENEL TEBLIGI

 

(SIRA NO: 478)

1. Amaç ve Kapsam
4/1/1961 tarihli ve 213 sayili Vergi Usul Kanununun 153/A maddesinin uygulanmasina iliskin usul ve esaslarin belirlenmesi bu Tebligin konusunu olusturmaktadir.
2. Dayanak
Bu Teblig, 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin on üçüncü fikrasina dayanilarak hazirlanmistir.
3. Tanimlar ve Kisaltmalar
Bu Tebligde geçen;
a) 6183 sayili Kanun: 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayili Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkinda Kanunu,
b) 193 sayili Kanun: 31/12/1960 tarihli ve 193 sayili Gelir Vergisi Kanununu,
c) 213 sayili Kanun: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayili Vergi Usul Kanununu,
ç) 3568 sayili Kanun: 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayili Serbest Muhasebeci Mali Müsavirlik ve Yeminli Mali Müsavirlik Kanununu,
d) Bakanlik: Maliye Bakanligini,
e) Baskanlik: Gelir Idaresi Baskanligini,
f) Mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilenler: Bu Teblig uygulamasi bakimindan, baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilen ve mükellefiyet kaydinin devamina gerek görülmediginin raporda belirtilmesi üzerine isi birakmis addolunarak mükellefiyet kayitlari vergi dairesince terkin edilenleri,
g) Teminat: 213 sayili Kanunun 153/A maddesinde yer alan ve her yil yeniden degerleme oranina göre belirlenen asgari tutardan (2017 yili için 90.000 TL) az olmamak üzere, düzenlenmis olan sahte belgelerde yer alan (vergiler dahil) toplam tutarin % 10’u olarak hesaplanan ve 6183 sayili Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fikrasinin (1), (2) ve (3) numarali bentlerinde sayilan; parayi, bankalar tarafindan verilen süresiz teminat mektuplarini, Hazine Müstesarliginca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerini veya bu senetler yerine düzenlenen belgeleri,
g) TÜRMOB: Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müsavirler ve Yeminli Mali Müsavirler Odalari Birligini,
h) Vergi borcu: Bu Teblig uygulamasi bakimindan, Maliye Bakanligina bagli tahsil dairelerince tahsil edilen ve 213 sayili Kanun kapsamina giren vergi, resim, harçlar, vergi cezalari ile bunlara bagli gecikme faizi ve gecikme zamlarini,
ifade eder.
4. Münhasiran Sahte Belge Düzenlenmesi Nedeniyle Mükellefiyet Kayitlarinin Re’sen Terkin Edilmesi Halinde Teminat Uygulamasi
4.1. Mükellefiyet Kayitlari Re’sen Terkin Edilen Gerçek/Tüzel Kisiler ve Tüzel Kisiligi Olmayan Tesekküller ile Bunlarla Iliskili Sayilanlar Için Teminat Uygulamasi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasi hükmüne göre, mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilen mükellefin;
- Serbest meslek erbabi olmasi durumunda kendisince,
- Sahis isletmesi (193 sayili Kanun uyarinca elde etmis olduklari ticari kazançlari gerçek veya basit usulde vergilendirilen gerçek kisiler ile zirai kazançlari gerçek usulde vergilendirilen çiftçiler tarafindan isletilen isletmeler) olmasi durumunda sahibince,
- Adi ortaklik olmasi durumunda ortaklardan her biri tarafindan,
- Ticaret sirketi olmasi durumunda sirketin kendisi, kanuni temsilcileri, yönetim kurulu üyeleri, söz konusu sirketin asgari % 10 ve üzeri hissesine sahip olan gerçek veya tüzel kisiler ya da zikredilen tüm bu kisilerin asgari % 10 ve üzeri hisseye sahip oldugu veya yönetiminde bulunduklari tesebbüsler tarafindan,
- Tüzel kisiligi olmayan tesekkül olmasi durumunda bunlari idare edenler tarafindan
ise baslama bildiriminde bulunulmasi halinde, adlarina mükellefiyet tesis edilebilmesi; bunlarin ve mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilenlerin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmesi ve teminat verilmesi sartlarina baglidir.
Ayni sartlar, yukarida sayilanlar disinda olup vergi inceleme raporlarinda münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin islenmesinde bilfiil bulunduklari tespit edilenlerin ise baslama bildiriminde bulunmalari halinde de geçerlidir.
Bu kapsamda olup ise baslama bildiriminde bulunanlarin mükellefiyetleri sartlar yerine getirilmedigi takdirde tesis edilmeyecektir. Sartlarin yerine getirilmesi halinde ise bu tarih itibariyla mükellefiyet tesis edilecektir.
4.1.1 Mükellefiyet Kayitlari Re’sen Terkin Edilen Gerçek Kisiler Için Teminat Uygulamasi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasi hükmüne göre, mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilen mükellefin gerçek kisi olmasi ve bu mükelleflerin yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde, maddenin birinci fikrasinda belirtilen sartlar yerine getirilmeden mükellefiyetleri tesis edilmeyecektir. Buna göre mükellefiyet kayitlari re’sen terkin edilmis olan;
- Serbest meslek erbaplari,
- Sahis isletmesi sahipleri,
- Adi ortakliklarin gerçek kisi ortaklari
bu kapsamda degerlendirilecek olup, söz konusu kisilerin ticari, zirai ve mesleki kazançlari nedeniyle mükellefiyet tesis ettirebilmeleri için tüm vergi borçlarinin ödenmis ve teminat verilmis olmasi gerekmektedir.
Örnek 1: Ticari faaliyeti nedeniyle Gaziantep Sahinbey Vergi Dairesinin mükellefi olan Bay (A) hakkinda vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen vergi inceleme raporunda, baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi, toplam 500.000 TL tutarinda sahte belge düzenledigi ve mükellefiyet kaydinin 27/11/2014 tarihi itibariyla terkin edilmesi gerektigi tespitine yer verilmistir. Bunun üzerine vergi dairesince, Bay (A)’nin mükellefiyet kaydi, raporda belirtilen tarih itibariyla re’sen terkin edilmistir.
Bay (A)’nin, 2017 yilinda Ankara Ulus Vergi Dairesine ise baslama bildiriminde bulunmasi durumunda, mükellefiyetinin tesis edilebilmesi için varsa tüm vergi borçlarinin ödenmis ve rapor ile tespit edilmis sahte belgelerde yer alan toplam tutarin % 10’unun (500.000 TL x %10 = 50.000 TL) 2017 yili için geçerli asgari teminat tutarindan az olmasi nedeniyle 90.000 TL tutarinda teminat verilmis olmasi gerekmektedir.
4.1.2. Mükellefiyet Kayitlari Re’sen Terkin Edilen Tüzel Kisiligi Olmayan Tesekkül Idarecileri Için Teminat Uygulamasi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasi hükmüne göre, ise baslama bildirimi alinmasi üzerine kendisinden maddenin birinci fikrasinda belirtilen sartlari yerine getirmesi istenecekler arasinda, mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilen tüzel kisiligi olmayan tesekküllerin idarecileri de bulunmaktadir.
Buna göre, dernek ve vakiflara ait iktisadi isletmeler gibi mükellefiyeti bulunan ancak ayri bir tüzel kisiligi olmayan tesekküllerin münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdiginin tespiti üzerine mükellefiyet kaydinin re’sen terkin edilmesi durumunda, bu tesekküllerin münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin islenmis oldugu dönemde idarecisi olan kisilerin ise baslama bildirimlerinin alinmasi üzerine, maddenin birinci fikrasinda belirtilen sartlar yerine getirilmeden mükellefiyetleri tesis edilmeyecektir.
Diger taraftan, tüzel kisiligi bulunmayan tesekküllerin mükellefiyetlerinin terkin tarihi itibariyla bunlari idare edenlerin ticari, zirai veya mesleki bir faaliyetten dolayi mevcut bir mükellefiyetleri varsa bu mükellefiyetleri veya bu mükellefiyetlerin baska bir vergi dairesine nakledilmesi nedeniyle bu asamada kendilerinden maddenin birinci fikrasindaki sartlari yerine getirmeleri istenmeyecektir. Ancak, mezkûr kisilerin mükellefiyetleri herhangi bir neden ile terkin edildikten sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için ise baslama bildiriminde bulunmalari halinde, maddenin birinci fikrasi hükümleri çerçevesinde islem tesis edilecektir.
Örnek 2: Baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi tespit olunan ve rapora istinaden mükellefiyet kaydi 30/11/2015 tarihi itibariyla Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesi tarafindan re’sen terkin edilen tüzel kisiligi olmayan mükellef (B) tesekkülünün, münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin islenmis oldugu dönemde idarecisi olan Bay (C)’nin Istanbul Sarigazi Vergi Dairesine 2017 yilinda ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde, mükellefiyetinin tesis edilebilmesi için Bay (C)’nin ve (B) tesekkülünün varsa tüm vergi borçlarinin ödenmis ve Bay (C) tarafindan teminat verilmis olmasi sarttir.
(B) tesekkülünün mükellefiyetinin terkin tarihi itibariyla Bay (C)’nin, ticari, zirai veya mesleki bir faaliyetten dolayi mevcut bir mükellefiyeti varsa bu mükellefiyeti veya bu mükellefiyetin baska bir vergi dairesine nakledilmesi nedeniyle bu asamada birinci fikrada belirtilen sartlarin yerine getirilmesi istenmeyecektir. Ancak, Bay (C)’nin bu mükellefiyeti herhangi bir neden ile terkin edildikten sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde, maddenin birinci fikrasi hükümleri çerçevesinde islem tesis edilecektir.
4.1.3. Mükellefiyet Kayitlari Re’sen Terkin Edilen Tüzel Kisiler ile Bunlarla Iliskili Sayilanlar Için Teminat Uygulamasi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasi hükmüne göre, mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilen mükellefin tüzel kisi (ticaret sirketi) olmasi durumunda bu mükelleflerin, kanuni temsilcilerinin, yönetim kurulu üyelerinin, asgari % 10 ve üzeri hissesine sahip olan gerçek veya tüzel kisilerin ya da bu kisilerin asgari % 10 ve üzeri hisseye sahip oldugu veya yönetiminde bulunduklari tesebbüslerin ise baslama bildiriminin alinmasi üzerine maddenin birinci fikrasinda belirtilen sartlar yerine getirilmeden mükellefiyetleri tesis edilmeyecektir.
Ancak ticaret sirketlerinin mükellefiyetlerinin terkin tarihi itibariyla bu sirketlerle iliskili olan kisilerin (kanuni temsilci, yönetim kurulu üyeleri vd.) ticari, zirai veya mesleki bir faaliyetten dolayi mevcut bir mükellefiyeti varsa bu mükellefiyetleri veya bu mükellefiyetlerin baska bir vergi dairesine nakledilmesi nedeniyle bu asamada kendilerinden maddenin birinci fikrasinda belirtilen sartlari yerine getirmesi istenmeyecektir. Bununla birlikte, mezkûr kisilerin mükellefiyetleri herhangi bir neden ile terkin edildikten sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için ise baslama bildiriminde bulunmalari halinde, maddenin birinci fikrasi hükümleri çerçevesinde islem tesis edilecektir.
Örnek 3: Baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi tespit olunan ve rapora istinaden mükellefiyet kaydi 30/11/2015 tarihi itibariyla Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesi tarafindan re’sen terkin edilen (Ç) Ltd. Sti.’nin, münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin islenmis oldugu dönemde % 10 ve üzeri nispette hissedari olan Bay (D)’nin Istanbul Sarigazi Vergi Dairesine 2017 yilinda ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde mükellefiyetinin tesis edilebilmesi için Bay (D)’nin ve (Ç) Ltd. Sti.’nin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmis ve Bay (D) tarafindan teminat verilmis olmasi sarttir.
(Ç) Ltd. Sti.’nin mükellefiyetinin terkin tarihi itibariyla Bay (D)’nin, ticari, zirai veya mesleki bir faaliyetten dolayi mevcut bir mükellefiyeti varsa, bu mükellefiyeti veya bu mükellefiyetin baska bir vergi dairesine nakledilmesi nedeniyle kendisinden bu asamada birinci fikradaki sartlari yerine getirmesi istenmeyecektir. Ancak, Bay (D)’nin bu mükellefiyeti herhangi bir neden ile terkin edildikten sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde, maddenin birinci fikrasi hükümleri çerçevesinde islem tesis edilecektir.
Örnek 4: Istanbul Sisli Vergi Dairesinin mükellefi olan (E) A.S. hakkinda düzenlenen vergi inceleme raporunda münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi tespit edilmis ve rapora istinaden 30/9/2014 tarihi itibariyla mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilmistir.
(E) A.S.’nin, münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin islenmis oldugu dönemde kanuni temsilcisi olan Bay (F)’nin kendi adina 2017 yilinda Erzurum Aziziye Vergi Dairesine mükellefiyet tesis ettirebilmesi için sahsinin ve (E) A.S.’nin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmis ve teminat verilmis olmasi gerekmektedir.
(E) A.S.’nin ortaginin 2017 yilinda Antalya Üçkapilar Vergi Dairesine mükellefiyet tesis ettirmek istemesi durumunda ise ortagin münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin islenmis oldugu dönemde sirket sermayesinin asgari % 10’una sahip olup olmadigina bakilarak, sermaye payinin % 10 ve üzeri nispette olmasi halinde maddenin birinci fikrasi hükümleri çerçevesinde islem tesis edilecektir.
Örnek 5: Baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit olunan Ankara Ostim Vergi Dairesinin mükellefi (G) Ltd. Sti.’nin mükellefiyet kaydi, raporda belirtilen 24/6/2014 tarihi itibariyla re’sen terkin edilmistir.
(G) Ltd. Sti.’nin üç gerçek kisi ortagi bulunmakta olup, Bay (H)’nin ortaklik payi % 90, Bay (I)’nin ortaklik payi % 4 ve Bay (I)’nin ortaklik payi % 6’dir. Bay (I) ayni zamanda sirketin kanuni temsilcisidir.
Bursa Setbasi Vergi Dairesi tarafindan ise baslama bildirimi alinan (J) A.S.’nin evraklarinin tetkikinden, (G) Ltd. Sti.’nin % 4 payla ortagi olan Bay (I)’nin yeni kurulan (J) A.S.’nin sermayesinin % 15’ine sahip oldugu anlasilmistir. Bay (I), (G) Ltd. Sti.’nin sermayesinin % 10’undan azina sahip oldugundan ve (G) Ltd. Sti.’de kanuni temsilci veya yönetim kurulu üyesi vasfini haiz olmadigindan, (J) A.S. hakkinda madde kapsaminda islem yapilmayacaktir.
Bay (I)’nin, (J) A.S.’ye %10’dan daha az sermaye payiyla ortak olmasi halinde de konu madde kapsaminda degerlendirilmeyecektir.
Ancak, Bay (I)’nin, (G) Ltd. Sti.’deki ortaklik payi % 6 olmasina ragmen söz konusu sirkette kanuni temsilci olmasi nedeniyle, (J) A.S.’ye yönetim kurulu üyesi, kanuni temsilci veya asgari % 10 payla ortak olmasi halinde, maddenin birinci fikrasindaki sartlar yerine getirilmeden (J) A.S.’nin mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.
4.1.4. Münhasiran Sahte Belge Düzenleme Fiilinin Islenmesinde Bilfiil Bulunduklari Tespit Edilenler Için Teminat Uygulamasi
Mükellefin baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigini tespit eden raporda, sahte belge düzenleme fiilinin islenmesinde bilfiil bulunduklari tespit edilen ve raporda açikça isimlerine yer verilen kisilerin ise baslama bildiriminde bulunmalari halinde de maddenin birinci fikrasi hükümleri tatbik edilir.
Örnek 6: Ankara Kizilbey Vergi Dairesi mükelleflerinden (K) A.S. hakkinda yapilan vergi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda, mükellefin baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenleme faaliyetinde bulundugu tespiti üzerine vergi dairesince mükellefiyet kaydi 20/4/2015 tarihi itibariyla re’sen terkin edilmistir. Söz konusu raporda, anilan sirket ile herhangi bir ortaklik veya idarecilik iliskisi bulunmayan Bay (L)’nin sahte belge düzenleme faaliyetinde bilfiil bulundugu tespit edilmistir.
Bay (L) tarafindan 2017 yilinda yapilan ise baslama bildirimi üzerine adina mükellefiyet tesis edilebilmesi için, (K) A.S.’nin ve Bay (L)’nin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmis ve Bay (L)’den teminat alinmis olmasi gerekmektedir.
4.1.5. Münhasiran Sahte Belge Düzenleme Fiilinin Belirli Bir Tarihten Sonra Islenmeye Baslanmis Olmasi
Vergi inceleme raporunda münhasiran sahte belge düzenleme fiilinin, mükellefiyet tesisinden itibaren degil de belirli bir tarihten sonra islenmeye baslandigi tespit edilmisse raporda belirtilen bu tarihten önceki dönemlere iliskin kanuni temsilciler, yönetim kurulu üyeleri, asgari % 10 hisseye sahip ortaklar, bunlarin asgari % 10 ortagi oldugu veya yönetiminde bulunduklari tesebbüsler ile adi ortaklik ortaklari ve tüzel kisiligi olmayan tesekkül idarecileri hakkinda birinci fikra hükümleri tatbik edilmez.
Örnek 7: 24/9/2013 tarihinde kurulmus olan (M) A.S. hakkinda düzenlenen rapor ile 14/5/2015 tarihinden itibaren münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla faaliyette bulundugu tespit edilmis ve Bursa Inegöl Vergi Dairesince mükellefiyet kaydi raporda belirtilen tarih itibariyla re’sen terkin edilmistir.
Sirketin kurucu ortaklarindan olan Bay (N) % 30’luk hissesinin tamamini 10/4/2014 tarihinde Bay (O)’ya devrederek sirketten ayrilmistir. Dolayisiyla Bay (N)’nin ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde birinci fikradaki sartlar aranmadan mükellefiyeti tesis edilecektir.
4.1.6. Ise Baslama Bildiriminde Bulunulmasi Gerekmeyen Mükellefiyet Tesisleri
193 sayili Kanuna göre ticari, zirai ve mesleki kazançlar disinda gelir elde eden gerçek kisiler, maddenin birinci fikrasinda sayilanlardan olsalar dahi bu gelirlerinin vergilendirilmesi için ise baslama bildiriminde bulunmak zorunda olmadiklarindan, bu kisiler adina tesis edilecek gelir vergisi mükellefiyetleri için maddenin birinci fikra hükümleri uygulanmaz.
4.1.7. Mükellefiyet Tesis Ettirmeksizin Kayit Disi Faaliyette Bulundugu Tespit Edilenlerin Durumu
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasinda sayilanlardan olup ise baslama bildiriminde bulunmasi gerekirken, faaliyetini vergi dairesinin bilgisi disinda sürdürenlerin bu durumlarinin tespiti halinde, bu kisiler hakkinda idarece teminat istenmeden mükellefiyete iliskin gerekli islemler tesis ettirilir.
Bu durumda mükellefiyet tesis tarihinden itibaren bir ay içinde ilgili vergi dairesi tarafindan; otuz gün içerisinde teminat verilmesi ve mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilen mükellefin ve kendilerinin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmesi, yazili olarak talep edilir.
Yazinin teblig tarihinden itibaren otuz günlük süre içerisinde bu sartlar yerine getirilmezse istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi kabul edilmek suretiyle söz konusu mükellefler adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Teminat alacagi, bu mükelleflerden 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
Otuz günlük süre sonunda bu sartlarin yerine getirilmemesi halinde, mükelleflerin açilmis olan mükellefiyet kayitlari vergi dairesi tarafindan ayrica terkin edilir.
Mükelleflerin faaliyetlerine devam etmek istemeleri durumunda, mükellefiyetin tesis edilebilmesi için mükellefiyet kaydi re’sen terkin edilen mükellefin ve kendilerinin varsa tüm vergi borçlari ile teminat alacagi tutarinin ödenmis olmasi sarttir.
4.2. Tebligin (4.1) No.lu Bölümünde Sayilan Gerçek ve Tüzel Kisiler ile Tüzel Kisiligi Olmayan Tesekküllerle Baglantili Olan Adi Ortakliklarin, Ticaret Sirketlerinin ve Tüzel Kisiligi Olmayan Tesekküllerin Ise Baslama Bildiriminde Bulunmasi Halinde Teminat Uygulamasi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin ikinci fikrasi hükmüne göre, maddenin birinci fikrasinda sayilanlarin sahsen veya dogrudan mükellefiyet tesis ettirmeyip de ise baslama bildiriminde bulunan;
- Bir adi ortakligin ortagi,
- Bir ticaret sirketinin kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, % 10 veya fazlasi nispette hissedari veya
- Tüzel kisiligi olmayan bir tesekkülün idarecisi
sifatini tasimalari halinde de maddenin birinci fikrasi hükmü uygulanacaktir.
Buna göre, maddenin birinci fikrasinda sayilanlarin ortagi olduklari adi ortakliklarin, kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, sirket sermayesinin asgari % 10’una sahip olduklari ticaret sirketlerinin veya idare ettikleri tüzel kisiligi olmayan tesekküllerin ise baslama bildiriminde bulunmalari durumunda, bunlar nezdinde mükellefiyet tesis edilebilmesi için, kendileri ile mükellefiyet kayitlari re’sen terkin edilenlerin, varsa tüm vergi borçlarinin ödenmis ve teminat verilmis olmasi sarttir.
Örnek 8: Baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla serbest meslek erbabi olarak mükellefiyet tesis ettirdigi vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit olunan Bay (Ö)’nün mükellefiyet kaydi, Ankara Ostim Vergi Dairesince raporda belirtilen 24/6/2014 tarihi itibariyla re’sen terkin edilmistir.
Bursa Nilüfer Vergi Dairesince ise baslama bildirimi alinan (P) A.S.’nin evraklarinin tetkikinden, Bay (Ö)’nün, (P) A.S.’de en az % 10 ortaklik payinin oldugu veya kanuni temsilci/yönetim kurulu üyesi vasfini haiz bulundugu tespit edildiginde, maddenin birinci fikrasindaki sartlari yerine getirmeden (P) A.S.’nin mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.
Örnek 9: Baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilen (R) Ltd. Sti.’nin mükellefiyet kaydi Ankara Kavaklidere Vergi Dairesince raporda belirtilen 18/9/2014 tarihi itibariyla re’sen terkin edilmistir.
(R) Ltd. Sti.’nin iki gerçek kisi ortagi bulunmakta olup, bunlardan Bay (S)’nin ortaklik payi % 70, Bay (S)’nin ortaklik payi ise % 30’dur. Ayrica, Bay (S)’nin Ankara Kizilbey Vergi Dairesinin faal mükelleflerinden (T) A.S.’de 17/9/2013 tarihinden itibaren % 10 ortaklik payi mevcut bulunmaktadir.
2017 yilinda Ankara Ostim Vergi Dairesi tarafindan ise baslama bildirimi alinan (U) Ltd. Sti.’de, (T) A.S.’nin % 10 ortaklik payi bulundugu tespit edilmistir. Bu durumda, (U) Ltd. Sti.’nin mükellefiyetinin tesis edilebilmesi ancak (R) Ltd. Sti.’nin ve (U) Ltd. Sti.’nin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmesi ve (U) Ltd. Sti.’nin verecegi teminat ile mümkündür.
Öte yandan, Bay (S)’nin % 10 ortaklik payinin bulundugu (T) A.S. hakkinda, keyfiyetin Ankara Kizilbey Vergi Dairesinin ittilaina girdigi tarihten itibaren maddenin üçüncü fikrasi kapsaminda bu Tebligin (4.3) No.lu bölümünde açiklandigi sekilde islem tesis edilmesi gerekmektedir.
4.3. Tebligin (4.1) No.lu Bölümünde Sayilan Gerçek ve Tüzel Kisiler ile Tüzel Kisiligi Olmayan Tesekküllerin; Mükellefiyeti Bulunan Adi Ortaklik, Ticaret Sirketi ve Tüzel Kisiligi Olmayan Tesekkül Ortagi, Kanuni Temsilcisi veya Idarecisi Olmasi, Bunlari Devralmasi, Kismen veya Tamamen Bunlara Devrolunmasi Halinde Teminat Uygulamasi
4.3.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin üçüncü fikrasinda, birinci fikrada sayilan kisilerin; bir adi ortakligin, ticaret sirketinin veya tüzel kisiligi olmayan tesekkülün kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, idarecisi, asgari % 10 nispetinde ortagi oldugunun anlasilmasi veya bunlari devralmasi, söz konusu mükellefiyetlerin kismen veya tamamen bunlara devrolunmasi halinde yapilacak islemler hüküm altina alinmistir.
Buna göre, maddenin birinci fikrasinda sayilanlarla ortaklik, yönetiminde bulunma, devralma, devrolunma keyfiyetinin, faaliyeti devam eden mükellefin bagli oldugu vergi dairesinin ittilaina girmesinden itibaren bir ay içinde bu mükellefe hitaben yazilacak bir yazi ile otuz gün içinde;
- Birinci fikra hükmüne göre teminat verilmesi,
- Mükellefiyet kaydi vergi dairesince re’sen terkin edilmis olan mükellefin varsa tüm vergi borçlarinin ödenmesi
istenir.
Bu durumda mükellefin iki seçenegi bulunmaktadir. Birinci seçenek, yaziyi tebellüg ettigi tarihten itibaren otuz gün içinde yukarida sayilan sartlari yerine getirmektir. Ikinci seçenek ise söz konusu kisilerin mevcut mükellefiyetteki statülerinin bu süre içerisinde sona erdirilmesidir.
Iki seçenekten birinin verilen sürede yerine getirilmemesi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mevcut mükellef adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Teminat alacagi, bu mükelleften 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
Ayrica, bu mükellef birinci fikrada sayilanlarin teminat isteme tarihi itibariyla tahakkuk etmis tüm vergi borçlarindan müsterek ve müteselsil sorumludur. Maddede öngörülen statü sona erdirme sartinin verilen süreden sonra gerçeklestirilmesi halinde de müsterek ve müteselsil sorumlu olunan borçlarin ve teminat alacaginin takibine devam edilir.
4.3.2. Üçüncü fikra kapsaminda, söz konusu kisilerin statülerinin otuz günlük süreden sonra herhangi bir tarihte sona erdirilmesi durumunda, varsa alinmis olan teminat iade edilmez.
Diger taraftan, otuz günlük süre içerisinde mezkûr kisilerin statülerinin sona erdirilmesine yönelik yasal girisimleri baslatmis olan ve bu durumu muteber vesikalar ile ispat ve tevsik eden mükelleflerden alinmis olan teminat, bu yasal girisimler sonucunda statülerinin sona erdirilmesi sartiyla, maddenin yedinci fikrasindaki süre ve sartlar aranmaksizin vergi dairesi tarafindan iade olunur.
Örnek 10: Baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi ve 1.180.000 TL tutarinda sahte belge düzenledigi vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen vergi inceleme raporu ile tespit edilen (Ü) A.S.’nin mükellefiyet kaydi 11/3/2014 tarihi itibariyla Istanbul Merter Vergi Dairesince re’sen terkin edilmistir.
(Ü) A.S.’nin kanuni temsilcisi Bay (V)’nin, 12/6/2013 tarihinden itibaren, Konya Selçuk Vergi Dairesi mükellefi (Y) Ltd. Sti.’nin % 15 hisseli ortagi oldugu keyfiyeti 2017 yili içerisinde Konya Selçuk Vergi Dairesinin ittilaina girdiginde, söz konusu ittila tarihinden itibaren bir ay içerisinde (Y) Ltd. Sti.’ye yazilacak bir yazi ile yazinin tebliginden itibaren otuz gün içerisinde (Ü) A.S.’nin, teminat isteme tarihi itibariyla var oldugu anlasilan 65.000 TL tutarindaki vergi borcunu ödemesi ile 118.000 TL tutarinda teminat vermesi yazili olarak istenir.
Otuz günlük süre içerisinde sartlarin yerine getirilmemesi ve Bay (V)’nin statüsünün devam ettirilmesi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle (Y) Ltd. Sti. adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen 118.000 TL tutarindaki teminat alacagi ile (Ü) A.S.’nin teminat isteme tarihi itibariyla tahakkuk etmis 65.000 TL tutarindaki vergi borcu müsterek ve müteselsil sorumlu sifatiyla (Y) Ltd. Sti.’den 6183 sayili Kanun uyarinca takip ve tahsil edilir.
Diger taraftan, (Ü) A.S.’nin teminat isteme tarihi itibariyla tahakkuk etmis 65.000 TL tutarindaki vergi borcundan kendisinin ve kanuni temsilcisi Bay (V)’nin 6183 sayili Kanun uyarinca sorumlulugunun devam edecegi tabiidir.
4.4. Alinan Teminatlarin Iadesi
4.4.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fikralarinda sayilan haller dolayisiyla alinan teminatlarin iadesi hususu, maddenin yedinci fikrasinda düzenlenmistir.
Söz konusu düzenlemeye göre, birinci, ikinci ve üçüncü fikralarda sayilan hallerden dolayi teminat alinmasini takip eden takvim yilinin basindan itibaren üç yil içinde, sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç, 213 sayili Kanunun 359 uncu maddesinde sayilan fiillerden herhangi birinin islenmediginin vergi incelemesine yetkili olanlar tarafindan düzenlenecek vergi inceleme raporu ile tespit edilmesi durumunda, alinmis olan teminat baskaca vergi borcu bulunmamasi kaydiyla mükellefe iade edilir.
Teminatin iade edilebilmesi fiillerin islenmediginin tespitine bagli oldugu için, bu mükellefler hakkinda söz konusu üç yilin sonundan itibaren en geç üç ay içinde bir vergi incelemesi istenilir. Yapilan inceleme neticesinde üç yilin tamaminda, sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç, 359 uncu maddede sayilan herhangi bir fiilin islenmedigi tespitine raporda yer verilmesi halinde, alinmis olan teminat baskaca vergi borcunun olmamasi sartiyla iade edilir. Baskaca vergi borcunun olmasi durumunda, bu borç tutari ödenmeksizin teminat iade edilmez.
4.4.2. Söz konusu inceleme neticesinde sahte belge düzenleme fiilinin islendigi tespit edilmisse iki farkli durum ortaya çikacaktir. Inceleme raporunda, teminati gösteren mükellefin baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis ettirdigi ve mükellefiyet kaydinin terkin edilmesi gerektigi tespit edilmisse mükellefiyet kaydi vergi dairesince terkin edilir. Ayrica, terkin tarihi itibariyla ödenmemis vergi borçlari ile islenmis olan fiillerden dogan vergi borcu alinan teminattan mahsup edilir. Bu mahsuptan sonra da artan bir tutarin bulunmasi durumunda, kalan teminat tutari mükellefe iade edilir.
Raporda, fiilin maddenin dördüncü fikrasi kapsaminda oldugu, diger bir ifadeyle teminati gösteren mükellefin ticari, zirai ve mesleki faaliyetinin yaninda sahte belge düzenleme fiilini isledigi tespit edilmisse mükellefin tahakkuk etmis tüm vergi borçlari ile islenen fiilden dogan vergi borçlari daha evvel alinmis olan teminattan mahsup edilir. Ayrica mükelleften maddenin dördüncü fikrasi hükmünce, bu Tebligin (5.1) No.lu bölümünde yer alan açiklamalara uygun olarak yeniden teminat göstermesi istenir. Bu teminatin hesabinda mahsup neticesinde kalan teminat tutari, istenecek yeni teminat tutarindan düsülür. Teminatin gösterilmemesi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mükellef adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Teminat alacagi, bu mükelleften 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
4.4.3. Maddenin yedinci fikrasinda yer alan “üç” yillik süre tamamlanmadan mükellefin faaliyetini terk etmesi durumunda bu mükellef, mükellefiyet kaydinin terkin tarihinden itibaren en geç üç ay içinde vergi incelemesine sevk edilir. Sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç, 359 uncu maddede sayilan fiillerden herhangi birinin islenmediginin vergi incelemesine yetkili olanlar tarafindan düzenlenecek vergi inceleme raporu ile tespit edilmesi durumunda, alinmis olan teminat baskaca vergi borcu bulunmamasi kaydiyla mükellefe iade edilir. Vergi borcu varsa teminat tutarindan öncelikle bu borç mahsup edilir. Yapilan inceleme neticesinde de bir vergi tarh edilmesi durumunda, kalan teminat tutari mükellefin tahakkuk edecek vergi borçlarindan mahsup edilmek üzere bekletilir. Yapilacak mahsup sonrasinda artan bir tutarin bulunmasi durumunda kalan teminat tutari mükellefe iade olunur.
Teminatin iadesinden sonra, bu kapsamdaki mükelleflerin üç yillik süre içinde veya sonrasinda yeniden ise baslama bildiriminde bulunmalari halinde, teminat isteme islemleri tekrar yapilir. Maddede belirtilen sartlari yerine getirenlerin mükellefiyetleri vergi dairesince yeniden tesis edilir. Bu durumda, teminat alinmasini takip eden takvim yilinin basindan baslamak üzere üç yil tamamlandiktan sonra en geç üç ay içinde mükellef yeniden vergi incelemesine sevk edilir ve bu Tebligin (4.4.1) ve (4.4.2) No.lu bölümlerinde açiklandigi sekilde islem yapilir.
4.5. 3568 Sayili Kanun Kapsaminda Faaliyette Bulunan Meslek Mensuplarinin Durumu
4.5.1. 3568 Sayili Kanun Kapsaminda Faaliyette Bulunan Meslek Mensuplarinin Tebligin (4.1) No.lu Bölümünde Sayilan Fiillere Istirak Etmesi Halinde Ceza ve Teminat Uygulamasi
4.5.1.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin besinci fikrasinda, 3568 sayili Kanun kapsaminda faaliyette bulunan meslek mensuplari hakkinda tesis edilecek islemlere iliskin hükümlere yer verilmistir.
Bu hükümlere göre, mükellefiyet kayitlari re’sen terkin edilenlerin münhasiran sahte belge düzenleme fiillerine istirak ettigi inceleme raporu ile tespit edilen meslek mensuplari hakkinda üç yil süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alikoyma cezasi uygulanacaktir. Meslek mensubu hakkinda geçici olarak mesleki faaliyetten alikoyma cezasinin uygulanabilmesi için, münhasiran sahte belge düzenleme fiiline istirak nedeniyle kendisi adina 213 sayili Kanunun 344 üncü maddesinin ikinci fikrasina göre kesilen vergi ziyai cezasinin kesinlesmesi sarttir.
Meslek mensubunun istirak fiilinin kesinlesmesi halinde, bu durum vergi dairesi baskanliklari/defterdarliklarca Baskanliga bildirilir. Baskanlik, meslek mensubu hakkinda söz konusu ceza isleminin uygulanmasi için meslek mensubunun bagli bulundugu odaya bildirim yapar.
Baskanlik tarafindan yapilan bildirimin oda kayitlarina girdigi tarihten itibaren bes is günü içerisinde ilgili meslek mensubuna üç yil süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alikoyma cezasi verilir ve cezanin verildigi bu tarih üç yillik sürenin baslangiç tarihi olarak kabul edilir. Bu karar üç is günü içerisinde Baskanlik, TÜRMOB, meslek mensubu ve meslek mensubunun bagli oldugu vergi dairesine bildirilir.
Meslek mensubu hakkinda üç yil süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alikoyma cezasi uygulamasinda bu Teblig ile düzenleme yapilmayan hallerde, 31/10/2000 tarihli ve 24216 sayili Resmî Gazete’de yayimlanan Serbest Muhasebeci Mali Müsavirlik ve Yeminli Mali Müsavirlik Kanunu Disiplin Yönetmeliginin 12 nci maddesi hükümleri uygulanir.
4.5.1.2. Hakkinda üç yil süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alikoyma cezasi uygulanan meslek mensubunun sürenin sonunda mesleki faaliyetine tekrar devam etmek istemesi halinde, bagli olacagi vergi dairesine ise baslama bildiriminde bulunmasi gerekir. Ise baslama bildiriminin alinmasi üzerine, vergi dairesi mükellefiyet tesis islemlerini genel usuller çerçevesinde gerçeklestirir.
Ayrica, ise baslama bildiriminin alindigi tarihten itibaren bir ay içinde vergi dairesi tarafindan hazirlanacak bir yazi ile yazinin tebellügünden itibaren otuz gün içerisinde meslek mensubundan teminat göstermesi istenir. Teminatin süresinde gösterilmemesi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle meslek mensubu adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen teminat alacagi, 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
4.5.1.3. Hakkinda üç yil süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alikoyma cezasi uygulanan meslek mensubunun cezanin tatbiki müddetince, 3568 sayili Kanunun “Meslegin konusu” baslikli 2 nci maddesi kapsaminda olmamak sartiyla faaliyette bulunmasi mümkündür. Söz konusu faaliyetler için tesis edilecek mükellefiyet nedeniyle 213 sayili Kanunun 153/A maddesi hükümleri uygulanmayacaktir.
4.5.2. Tebligin (4.5.1) No.lu Bölümüne Göre Alinan Teminatin Iadesi
4.5.2.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin sekizinci fikrasinda, 3568 sayili Kanuna göre faaliyette bulunan meslek mensuplarindan maddenin besinci ve altinci fikralarina göre alinan teminatla ilgili yapilacak islemler hüküm altina alinmistir.
4.5.2.2. Mükellefiyet kayitlari re’sen terkin edilenlerin münhasiran sahte belge düzenleme fiiline istirak etmeleri nedeniyle meslek mensuplarindan teminatin Tebligin (4.5.1) No.lu bölümünde açiklanan sekilde alinmasini takip eden takvim yilinin basindan itibaren bes yil içinde, baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenleme veya mevcut faaliyetin yaninda sahte belge düzenleme fiillerinin islendiginin ya da bu fiillere istirak edildiginin tespit edilmemis olmasi halinde, baskaca vergi borcu bulunmamasi sartiyla, meslek mensubundan alinan teminat iade edilir.
4.5.2.3. Meslek mensuplarina söz konusu teminatin iade edilmesi için yukarida belirtilen fillerin islenmediginin tespiti amaciyla özel bir inceleme yapilmayacaktir. Ancak, teminat alinmasini takip eden takvim yilinin basindan itibaren bes yil içinde bir tespit olmasi durumunda, tespit edilen yeni fiil;
- Münhasiran sahte belge düzenleme fiiline istirak seklinde ise konunun Baskanlikça meslek mensubunun bagli bulundugu odaya bildirilmesi üzerine, yapilan bildirimin oda kayitlarina girdigi tarihten itibaren bes is günü içerisinde meslek mensubu hakkinda meslekten çikarma cezasi tatbik edilir. Bu karar üç is günü içerisinde Baskanlik, TÜRMOB, meslek mensubu ve meslek mensubunun bagli oldugu vergi dairesine bildirilir,
- Mevcut faaliyet yaninda sahte belge düzenleme fiiline istirak seklinde ise bu Tebligin (5.3.1) No.lu bölümünde yer alan açiklamalara göre islem tesis edilerek meslek mensubundan yeniden teminat istenir.
4.5.2.4. Meslek mensubu hakkinda meslekten çikarma cezasinin uygulanmasi, söz konusu meslek mensubunun islemis oldugu istirak fiili nedeniyle kendisi hakkinda 213 sayili Kanunun 344 üncü maddesinin ikinci fikrasina göre kesilen vergi ziyai cezasinin kesinlesmesine bagli oldugundan, istirak nedeniyle kesilen vergi ziyai cezasi kesinlesen meslek mensuplarinin bilgisi, meslekten çikarma cezasinin uygulanmasini saglamak üzere meslek mensubunun bagli bulundugu odaya bildirim yapilabilmesi için, vergi dairesi baskanliklari/defterdarliklarca Baskanliga gönderilir.
4.5.2.5. Geçici olarak mesleki faaliyetten alikonulanlar ile meslekten çikarilanlar bu yasaklarin gereklerini derhal yerine getirecek olup, bu gerekleri yerine getirmeyenler hakkinda ilgili odalar veya TÜRMOB tarafindan Cumhuriyet bassavciligina suç duyurusunda bulunulur.
4.5.2.6. Meslek mensubu hakkinda meslekten çikarma cezasi uygulamasinda bu Teblig ile düzenleme yapilmayan hallerde Serbest Muhasebeci Mali Müsavirlik ve Yeminli Mali Müsavirlik Kanunu Disiplin Yönetmeliginin 12 nci maddesi hükümleri uygulanir.
5. Mevcut Faaliyet Yaninda Sahte Belge Düzenlenmesi Halinde Teminat Uygulamasi
5.1. Mevcut Faaliyetinin Yaninda 213 Sayili Kanunun 359 uncu Maddesinde Yer Alan Sahte Belge Düzenleme Fiilini Isleyenler Için Teminat Uygulamasi
5.1.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin dördüncü fikrasinda, mükellefiyet kayitlari re’sen terkin edilenlerden olmayan, ticari, zirai ve mesleki faaliyeti bulunan ancak bu faaliyetlerinin yaninda sahte belge düzenleme fiilini de isleyen mükelleflerle ilgili teminat uygulamasi hüküm altina alinmistir.
5.1.2. Mezkûr mükelleflerden teminat istenebilmesi için iki temel sartin gerçeklesmesi gerekmektedir. Bunlardan birincisi, sahte belge düzenleme fiilinin islendiginin, mükellef nezdinde yürütülen vergi incelemesi neticesinde düzenlenen raporla tespit edilmis olmasi; ikincisi ise tarh edilen vergi ile kesilen cezalarin kesinlesmis olmasidir.
Sartlarin gerçeklesmesi halinde, mükellefin bagli oldugu vergi dairesi, kesinlesmenin ittilaina girmesinden itibaren bir ay içerisinde mükellefe teblig edecegi bir yaziyla, yazinin tebellügünden itibaren otuz günlük süre içerisinde teminat göstermesini ister. Teminatin verilen sürede gösterilmemesi halinde istenen teminat tutari, verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mükellef adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Teminat alacagi, bu mükelleflerden 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
5.1.3. Maddenin dördüncü fikrasi hükmüne göre, teminat isteme asamasina gelmeden, örnegin vergi inceleme raporu üzerine yapilan tarhiyata karsi idari yargi merciinde açilan davanin kesinlesmesinden önceki bir asamada mükellefin faaliyetini terk etmis olmasi durumunda, mükelleften bu asamada teminat istenilmez.
Ancak, söz konusu mükellefin bilahare ise baslama bildiriminde bulunmasi halinde, ilgili vergi dairesi tarafindan ise baslama bildiriminin alindigi tarihten itibaren bir ay içerisinde, sahte belge düzenleme fiili nedeniyle yapilan tarhiyatin kesinlesmis olmasi sartiyla, alinmasi gereken teminat mükelleften istenir. Teminat belirtilen sürede gösterilmezse istenilen teminat tutari, verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mükellef adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Teminat alacagi, bu mükelleflerden 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
Örnek 11: Adana Ziyapasa Vergi Dairesi mükellefi (Z) Ltd. Sti. hakkinda düzenlenen 22/5/2016 tarihli vergi inceleme raporunda, bu mükellefin ticari faaliyeti yaninda 1.500.000 TL tutarinda sahte belge düzenleme fiilini isledigi tespit edilmis ve bagli oldugu vergi dairesince raporda önerilen tarhiyata iliskin olarak düzenlenen vergi/ceza ihbarnameleri 12/1/2017 tarihinde mükellefe teblig edilmistir. (Z) Ltd. Sti. yapilan tarhiyat ve kesilen cezalari dava konusu yapmis ve tarhiyat ile cezalar 2017 yili içerisinde kesinlesmistir. Söz konusu tarhiyat ve cezalarin kesinlestigi bilgisi 2017 yili içinde mezkûr vergi dairesinin ittilaina girmistir.
Bu durumda, ilgili vergi dairesi kesinlesmenin ittilaina girdigi tarihten itibaren bir ay içinde, düzenlenmis olan sahte belgelerde yer alan toplam tutarin % 10’u olan 150.000 TL tutarinda teminat göstermesini (Z) Ltd. Sti.’den ister.
Dava konusu tarhiyatta mahkemenin, düzenlenen belgelerin tamaminin degil de belli bir kisminin sahte olduguna karar vermesi durumunda, vergi dairesince bu tutar dikkate alinarak islem tesis edilir.
Dava konusu edilmeden kesinlesen tarhiyatlar bakimindan da teminat ancak tarhiyatin kesinlesmesi sonrasinda istenecektir.
5.2. Alinan Teminatlarin Iadesi
5.2.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin dördüncü fikrasinda sayilan haller dolayisiyla alinan teminatlarin iadesi hususu da maddenin yedinci fikrasinda düzenlenmistir.
Buna göre alinan teminatlarla ilgili olarak, teminatin alindigi tarihi takip eden takvim yilinin basindan itibaren bes yil içerisinde, sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç olmak üzere, 359 uncu maddede sayilan fiillerden herhangi birinin islendiginin tespit edilmemesi halinde, teminat baskaca vergi borcu bulunmamasi sartiyla mükellefe iade edilir.
Bu durumda, teminatin iade edilmesi fiillerin islenmemesine bagli olmakla beraber bu fiillerin islenmediginin tespiti için özel olarak bir inceleme yapilmayacaktir. Ancak, mükellef hakkinda yürütülen diger incelemeler sonucunda mükellefin 359 uncu maddede sayilan sahte belge düzenleme fiillerini isledigi tespit edilirse;
- Fiil, maddenin birinci fikrasi kapsaminda ise mükellefiyet terkin edilir, terkin tarihi itibariyla ödenmemis vergi borçlari ile islenmis olan fiilden dogan vergi borcu alinan teminattan mahsup edilir, artan tutar mükellefe iade edilir.
- Fiil, maddenin dördüncü fikrasi kapsaminda ise vergi borçlari ile islenen fiilden dogan vergi borçlari alinan teminattan mahsup edilir, ayrica mükelleften mezkûr fikra hükmünce yeniden teminat istenir. Bu teminatin hesabinda mahsup neticesinde kalan teminat tutari istenecek yeni teminat tutarindan düsülür. Verilen sürede teminatin gösterilmemesi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mükellef adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen teminat alacagi, 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
5.2.2. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin yedinci fikrasindaki “bes” yillik süre tamamlanmadan mükellefin faaliyetini terk etmesi durumunda, sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç olmak üzere, 359 uncu maddede sayilan fiillerden herhangi birinin islendiginin tespit edilmemesi durumunda, teminat baskaca vergi borcu bulunmamasi sartiyla mükellefe iade edilir. Ancak, vergi borcu varsa teminat tutarindan bu borç mahsup edilir. Yapilan mahsup sonrasinda artan bir tutarin bulunmasi durumunda, kalan teminat tutari mükellefe iade olunur.
Teminatin iadesinden sonra bes yillik süre içinde veya sonrasinda yeniden ise baslanmasi halinde bu kisilerin mükellefiyeti idarece teminat istenmeden açilir. Ancak, ilgili vergi dairesi tarafindan ise baslama bildiriminin alindigi tarihten itibaren bir ay içerisinde hazirlanacak bir yazi ile yazinin tebellügünden itibaren otuz gün içerisinde mükelleften teminat göstermesi istenir. Teminatin süresinde gösterilmemesi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle mükellef adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen teminat alacagi, 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
Alinmis olan teminatin iadesi ile ilgili olarak bu Tebligin (5.2.1) No.lu bölümünde açiklandigi sekilde islem yapilir.
5.3. 3568 Sayili Kanun Kapsaminda Faaliyette Bulunan Meslek Mensuplarinin Durumu
5.3.1. 3568 Sayili Kanun Kapsaminda Faaliyette Bulunan Meslek Mensuplarinin Maddenin Dördüncü Fikrasinda Sayilan Fiile Istirak Etmesi Halinde Teminat Uygulamasi
5.3.1.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin altinci fikrasi, 3568 sayili Kanun kapsaminda faaliyette bulunan meslek mensuplarinin maddenin dördüncü fikrasinda hüküm altina alinan, mükellefiyet kayitlari re’sen terkin edilenlerden olmayan, ticari, zirai, mesleki faaliyeti bulunan ancak bu faaliyetlerinin yaninda sahte belge düzenleme fiilini isleyen mükelleflerin sahte belge düzenleme fiillerine istirak durumunu düzenlemektedir.
5.3.1.2. Söz konusu fiillere istirak ettigi inceleme raporu ile tespit olunan ve kendisi hakkinda 213 sayili Kanunun 344 üncü maddesinin ikinci fikrasina göre kesilen vergi ziyai cezasi kesinlesen meslek mensuplarindan, vergi dairesi tarafindan kesinlesmenin ittilaina girmesinden itibaren bir ay içerisinde gönderilecek bir yaziyla, yazinin tebellügünden itibaren otuz günlük süre içerisinde teminat göstermesi istenir. Teminatin gösterilmemesi halinde istenen teminat tutari, verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle meslek mensubu adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Tahakkuk ettirilen teminat alacagi, 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
5.3.1.3. Maddenin dördüncü fikrasinda sayilan fiile istirak ettigi inceleme raporu ile tespit edilen ve bu durumu kesinlesen meslek mensuplari hakkinda ayrica Serbest Muhasebeci Mali Müsavirlik ve Yeminli Mali Müsavirlik Kanunu Disiplin Yönetmeligi’nde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde islem yapilabilecektir.
5.3.2. Tebligin (5.3.1) No.lu Bölümüne Göre Alinan Teminatin Iadesi
5.3.2.1. Tebligin (5.3.1) No.lu bölümünde açiklanan sekilde meslek mensuplarindan teminatin alinmasi halinde de teminatin alindigi yili takip eden takvim yilinin basindan itibaren bes yil içinde, baskaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadigi halde münhasiran sahte belge düzenleme veya mevcut faaliyetin yaninda sahte belge düzenleme fiillerinin islendiginin veya bu fiillere istirak edildiginin tespit edilmemis olmasi halinde, baskaca vergi borcu bulunmamasi sartiyla meslek mensubundan alinan teminat iade edilir.
5.3.2.2. Söz konusu meslek mensuplarina teminatin iade edilmesi veya bunlardan yeniden teminat istenmesi ile meslek mensuplari hakkinda meslekten çikarma cezasi uygulamasi hususlarinda bu Tebligin (4.5.2.3), (4.5.2.4), (4.5.2.5) ve (4.5.2.6) No.lu bölümlerinde yer verilen usul ve esaslara uyularak islem yapilir.
6. Vergi Borcu Tutarinin Alinan Teminat Tutarinin %10’unu Asmasi
6.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin dokuzuncu fikrasi uyarinca; kendisinden teminat alinmis olan mükelleflerin, teminatin alindigi tarihten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borçlarinin tutari, alinan teminat tutarinin %10’unu asmasi halinde, teminat paraya çevrilerek 6183 sayili Kanunun 47 nci maddesine göre mükelleflerin vergi borçlarina mahsup edilir.
6.2. Ilgili vergi daireleri, yukarida belirtilen mahsup isleminin tamamlanmasindan itibaren bir ay içerisinde hazirlanacak bir yazi ile mükelleflerden eksik kalan teminat tutarini otuz gün içerisinde tamamlamasini ister.
Teminatin tamamlanmamasi halinde, istenen teminat tutari verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle bu mükellefler adina teminat alacagi olarak tahakkuk ettirilir. Teminat alacagi, mükelleflerden 6183 sayili Kanun uyarinca gecikme zammi tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
7. Teminat Tutarinin Belirlenmesi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin on birinci fikrasinda, madde hükümlerine göre istenecek teminat tutarinin; düzenlenmis olan sahte belgelerde yer alan tutarlarin toplami, faaliyet alani, mükellefin hukuki statüsü, faaliyette bulunulan il veya bölge, vergi borcu toplami, fiilin tekrar edip etmedigi gibi kistaslar esas alinarak Bakanlikça belirlenecek usul ve esaslara göre, vergi dairesi müdürünün yazili talebine istinaden defterdar ve/veya vergi dairesi baskani tarafindan tayin edilecegi hükme baglanmistir.
Söz konusu hükmün Bakanliga verdigi yetkiye istinaden, 213 sayili Kanunun 153/A maddesinde yer alan ve her yil yeniden degerleme oranina göre belirlenen asgari tutardan (2017 yili için 90.000 TL) az olmamak üzere, düzenlenmis olan sahte belgelerde yer alan Katma Deger Vergisi, Özel Tüketim Vergisi gibi diger tüm vergiler dahil toplam tutarin % 10’unun teminat olarak istenmesi uygun bulunmustur.
8. 213 Sayili Kanunun 153/A Maddesinin Birinci Fikrasi Kapsamina Girenler ile 359 uncu Maddesinde Sayilan Fiilleri Isleyenlerin Duyurulmasi
213 sayili Kanunun 153/A maddesinin on ikinci fikrasinda, maddenin birinci fikrasinda sayilanlar ile sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç, söz konusu Kanunun 359 uncu maddesinde sayilan fiilleri isleyenlerin Bakanlikça belirlenen usul ve esaslara göre duyurulacagi, bu kapsamda yapilan duyurularin vergi mahremiyetinin ihlâli sayilmayacagi, ayrica fiil tüzel kisilik veya tüzel kisiligi olmayan tesekkül bünyesinde islenmisse bunlarin da duyurulacagi hükme baglanmistir.
Bu yetkiye istinaden 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasinda sayilanlar ile sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç, mezkûr Kanunun 359 uncu maddesinde sayilan fiilleri isleyenlerin Baskanlik internet vergi dairesinde ilan edilmesi/sorgulanmasi uygun bulunmustur.
Buna göre, 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin birinci fikrasinda sayilanlarin ilan edilmesinde, bunlari söz konusu maddenin birinci fikrasi kapsamina alan münhasiran sahte belge düzenleme fiili nedeniyle yapilacak tarhiyatlarin ve kesilecek cezalarin kesinlesmesi gerekmektedir. Ayni sekilde, sahte veya muhteviyati itibariyla yaniltici belge kullanilmasi hariç, 213 sayili Kanunun 359 uncu maddesinde sayilan fiilleri isleyenlerin ilan edilmesinde de islenen bu fiiller nedeniyle yapilacak olan tarhiyatlarin ve kesilecek cezalarin kesinlesmesi sarti aranacaktir.
9. Teminat Uygulamasina Iliskin Diger Hususlar
9.1. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin uygulanmasi bakimindan, maddenin yürürlüge girdigi 11/4/2013 tarihinden sonraki dönemler için maddenin öngördügü fiillerin islendigini tespit eden vergi inceleme raporlari dikkate alinir. Ancak münhasiran sahte belge düzenlemek amaciyla mükellefiyet tesis edildigine ve bu fiile istirak edildigine yönelik tespitler bakimindan söz konusu fiillerin islenmesine 11/4/2013 tarihinden önce baslanip bu tarihten sonra devam edilmesi durumunda da madde hükümleri tatbik edilecektir.
9.2. 213 sayili Kanunun 153/A maddesi kapsaminda kesinlesmeden maksat, tarh edilen vergi ile kesilen cezalarin idari yargi mercileri nezdinde dava konusu yapilmamasi veya dava konusu edilmesi neticesinde tüm olagan kanun yollarinin tüketilmesiyle uygun bulunmak suretiyle kesinlesmesidir.
9.3. 213 sayili Kanunun 153/A maddesinin uygulamasi ile ilgili olarak vergi dairesince mükelleflere gönderilecek yazilarin mezkûr Kanunun tebligata dair hükümlerine göre teblig edilmesi gerekmektedir.
9.4. 213 sayili Kanunun 153/A maddesine göre teminat istenmesinin ise baslama bildirimine baglandigi hallerde, bildirimde belirtilen ise baslama tarihinde geçerli olan; vergi dairesinin ittilaina girmesine baglandigi hallerde ise ittila tarihinde geçerli olan teminat tutari dikkate alinir. Kanuni tutar olan 75.000 TL, her yil yeniden degerleme oraninda artirilmakta olup; bu tutar, 2017 yili için 27/12/2016 tarihli ve 29931 sayili Resmî Gazete’de yayimlanan 476 Sira No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebligi ile 90.000 TL olarak belirlenmistir.
9.5. Vergi incelemesine yetkili olanlar, münhasiran sahte belge düzenlenmesine iliskin tespitleri nedeniyle düzenleyecekleri raporlara, örnegi ekli “VUK 153/A Maddesi Kapsaminda Takip Edileceklere Iliskin Bilgi Formu”nu (EK 1) eklerler.
Bu Teblig ile getirilmis olan, vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenmesi gereken “VUK 153/A Maddesi Kapsaminda Takip Edileceklere Iliskin Bilgi Formu” muhteviyatinda degisiklik yapmaya Baskanlik yetkilidir.
10. Yürürlük
Bu Teblig yayimi tarihinde yürürlüge girer.
11. Yürütme
Bu Teblig hükümlerini Maliye Bakani yürütür.

Eki için tiklayiniz.